Itoobiya iyo Soomaaliya waxay ku jiraan xaalad xiisad leh oo ka dhalatay arrimo dhowr ah oo ay ka mid yihiin faragelinta Itoobiya ee gudaha Soomaaliya iyo isku dhacyada siyaasadeed.
Xaaladdan ayaa la mid ah xaaladii hore ee labada dal ay ku dagaalameen, taas oo u baahan xal iyo aragti mideysan si loo difaaco dalka.
Halkan waxaa ku xusan qaar ka mid ah aragtiyada iyo ruuxda ka dhabeysan mideynta dadka Soomaaliyeed iyo difaaca dalka:
Dagaalkii Xuduudda, Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa la dagaalamay, iyadoo dowladdu dadka ku kicineysay wadaniyad iyo dhulka maqan.
Madaxda xilligaas sida Aadan Cade, Cabdirashiid Cali Sharmaake, Cabdullaahi Ciise, iyo Jeneraal Daaud waxay lahaayeen aragti mideysan oo dadku ku dhiirrigelisay inay difaacaan dalka.
Dagaalkii Soomaaliya iyo Itoobiya ee ka dhacay gobolka Ogaden, oo ujeedkiisu ahaa in Soomaaliya ay ku ceshato dhulka ay sheeganeysay inay leedahay.
Madaxda xilligaas sida Maxamed Siyaad Bare, Maxamed Cali Samatar, Maxamed Nuur Galaal, iyo Cabdullaahi Yuusuf Axmed waxay ahaayeen kuwo leh kalsooni ciidan iyo hogaamin xooggan, taasoo dadka ku dhiirrigelisay inay bixiyaan xoog iyo naf.
Haddii aan la helin xal mideysan, madaxda maanta ee Soomaaliya sida Xasan Sheekh Maxamuud, Jaamac, Ibraahim Sheekh Muxdiin, iyo Sanbaloolshe waxay noqon karaan kuwa u horseeda aragti mideysan si loo difaaco dalka, iyadoo ay jiraan caqabado badan sida faragelinta Itoobiya, dhibaatooyinka gudaha, iyo khilaafaadka siyaasadeed.
Maxaa Keeni Karaa Midnimo iyo Difaac Wanaagsan?
- Hogaaminta Qaran:
- Hogaamiyeyaal Lagu Kalsoon Yahay: Soomaaliya waxay u baahan tahay hogaamiyeyaal lagu kalsoon yahay oo si dhab ah u matala danaha qaranka. Madaxda leh aragti mideysan iyo karti siyaasadeed ayaa awood u leh inay abuuraan midnimo iyo isfaham shacabka dhexdiisa.
- Iskaashiga Gobollada:
- Iskaashiga iyo Wadajirka: Waxaa muhiim ah in gobollada iyo maamul goboleedyada ay iska kaashadaan arrimaha difaaca iyo amniga. Haddii gobollada ay isku xiran yihiin, waxay si weyn uga hortagi karaan faragelinta shisheeye iyo gudaha.
- Horumarinta Xeerarka iyo Shuruucda:
- Dhaqan-gelinta Xeerarka: Dowladda federaalka waa inay xoojiso dhaqangelinta xeerarka iyo shuruucda si looga hortago faragelinta ajnabiga iyo argagixisada gudaha. Tani waxay ka caawin kartaa shacabka inay dareemaan amni iyo nabad.
- Horumarinta Wadajirka:
- Wadajirka iyo Midnimada: Waxaa muhiim ah in la dhiirrigeliyo wadajir iyo midnimo dhexdeena ah, si shacabka ay ugu midoobaan difaaca dalka. Wadahadallada dhexdeena ah iyo iskaashiga bulshada ayaa muhiim u ah mideynta dadka Soomaaliyeed.
- Taageerada Caalamiga ah:
- Taageerada Caalamiga ah: Soomaaliya waxay u baahan tahay taageero caalami ah si loo xoojiyo amniga iyo midnimada. Wadashaqeynta caalamiga ah iyo iskaashiga la leh dalalka kale ayaa muhiim u ah sidii loo heli lahaa taageero iyo cadaadis saaran faragelinta shisheeye.
- Ka-hortagga Argagixisada:
- Ka-hortagga Argagixisada: Xukuumadda ayaa looga baahan yahay inay si weyn uga shaqeyso ka-hortagga argagixisada, iyadoo dhiirrigelinaysa in la abuuro bulsho isku duuban oo ka hortagta khataraha amniga.
Ruuxa iyo aragtida mideyn karta dadka Soomaaliyeed si loo difaaco dalka waxay ku xirnaan doontaa hogaaminta tayada leh, iskaashiga gobollada, dhaqangelinta xeerarka, taageerada caalamiga ah, iyo ka-hortagga argagixisada. Waxaa muhiim ah in shacabka Soomaaliyeed ay helaan hogaamiye lagu kalsoon yahay oo awood u leh inuu mideeyo dadka, isla markaana la yimaado siyaasado lagu xallinayo dhibaatooyinka hadda jira, si loo xaqiijiyo amniga iyo horumarka dalka.